Kulturowe konwencje przedstawiania ciała człowieka - prezentacja

Wykorzystana prezentacja

Fragment komentarza autorki



Materiały pomocnicze

Temat ciała jest obecny w kulturze do zawsze, ponieważ jest ono w nią wpisane.

Jest tekstem kultury, jest uwarunkowane społecznie i politycznie.

Bywało wzorem, przez który czytano świat.

Na przestrzeni czasu przypisywano mu różne funkcje, zależnie od zasad wyznaczających obyczaje. Kultury ewoluowały, w toku tych zmian przekształceniom ulegały zapatrywania na ciało, cielesność,

Poprzez ciało lansowane są kanony piękna. I mogą być przedstawione idee i warości kolejnych epok

Ciało postrzegane i zapamiętywane jako ideał [niekoniecznie ideał piękna] zawsze stanowiło kontrast dla ciała realnego. Od masek pośmiertnych, czy malowideł prehistorycznych mieliśmy do czynienia z utrwalaniem przez człowieka nie tyle samego ciała, co ideału ciała. Ciała godnego życia wiecznego, ciała jako obrazu, na wzór, którego zostanie zapamiętany i powołany do życia wiecznego zmartwychwstały człowiek

Poczynając od Wenus z Willendorfu pochodząca z okresu paleolitu nie jest realistycznym portretem, lecz wyidealizowanym przedstawieniem kobiety. Twarz jest pokazana tylko schematycznie, głowę pokrywają włosy. Najbardziej rozbudowane są piersi, brzuch i uda, kształty tych części ciała są przesadnie podkreślenie co jest celem uwydatnienia cech płciowych gdyż były to atrybuty płodności kobiety-matki dającej życie. Taki wizerunek

prawdopodobnie był związany z kultem płodności.

W Starożytnym Egipcie wzorem kobiecości była Nefretete małżonka Echnatona. Kobietę charakteryzowała smukła sylwetka, długie nogi, wąskie biodra. kanony piękna wówczas uznawały kolor skóry w jasnej tonacji, unikano działania słońca, ponieważ opaleniznę uznawano za przejaw prostoty, dlatego kobiety pudrowały twarz jasną ochrą, a następnie na twarzy rysowały niebieskie żyłki, aby jeszcze bardziej uwydatnić delikatność, wręcz pergaminowość skóry.

STAROŻYTNA GRECJA umiłowanie harmonii odzwierciedla posag między innymi nagiego Dyskobola dłuta Polikleta, który ustanowił kanon idealnych proporcji. W czasach tych podkreślano sprawność fizyczną u mężczyzn, a igrzyskom olimpijskim przyświecała idea troski o harmonijny ich rozwój. Natomiast kobiety wzorowały się na Afrodycie greckiej bogini piękna i miłości. Podobnie jak w Egipcie ceniono sobie tam jasną, cerę, dlatego też kobiety pudrowały ciało.

W czasach średnich Kult ciała stracił racje bytu, rozwijała się asceza . Ciało było miejscem grzechu i śmierci nie dbano o nie. stało się zbędnym balastem w drodze do Boga. Spektaklem stała się śmierć i wszelkie obrzędy z nią związane.

Natomiast kobieta renesansu była pulchna, barczysta, ostentacyjne prezentowała swoje wdzięki. Powróciła idea piękna, dbania o ciało i urodę. Ważną rolę w wyglądzie kobiet odgrywały włosy. Musiały być długie, gęste oraz lśniące. Propagatorem tego spojrzenia na kobietę jest Rubens oto jego „trzy gracje”

czasy nowożytne
W wieku XVII i XVIII nawrót do kultu piękna fizycznego najlepiej odzwierciedlają obyczaje panujące na dworze francuskim do czasu Wielkiej Rewolucji. W tym okresie triumfy święciło wszystko, co przeciwne naturze. Korygowano, upiększano, malowano i sznurowano co tylko się dało. Królował przepych

Kobieta pierwszej połowy XIX wieku przeciwnie- była naturalna i skromna. Jeśli w ogóle się malowała, to dodawała sobie jedynie świeżości i zdrowego wyglądu odrobiną różu na policzkach. To przede wszystkim dobra pani domu, kochająca żona troskliwa matka. Jej ciało nie jest podmiotem kultu.

Przełom XIX i XX wieku związany jest z rewolucją przemysłową rozwój prasy kina fotografii telewizji. Jest to przyczyna powstania kultury masowej- kompleksu norm i wzorów zachowania o bardzo rozległym zakresie zastosowania. Odnosi się do zjawiska przekazywania wielkim masom odbiorców identycznych lub analogicznych treści płynących z nielicznych źródeł oraz do jednolitych form rozrywkowej działalności wielkich mas. Dzięki masowym środkom komunikowania realizują się dwa kryteria kultury masowej:
ilości i standaryzacji.
Publiczność kultury masowej; jest to publiczność pośrednia, która kształtuje się w wyniku oddziaływań mass mediów, a nie fizycznego zbliżenia

Koniec wieku XX to moment hipertrofii ciała, czyli jego wszechobecności w każdym wymiarze współczesnej kultury. Ewenementem jest fakt, iż chyba nigdy dotąd (może się mylę) nie oddawano ciału czci na taka skalę, jak ma to miejsce obecnie, czci niemalże boskiej. Dawniej w świątyniach czczono tylko bogów dziś ciało jest obecne wszędzie.

W XXI wiek ciało wkroczyło pod znakiem dominacji konsumeryzmu, co wpłynęło na zainteresowanie jego potrzebami, na próby dostarczania mu szeroko rozumianej przyjemności. Można poddawać je wielu zabiegom poprawiającym wygląd, samopoczucie, czy nawet operacjom prowadzącym do zmiany płci.

W związku z taka tendencja pojawiło się pojecie „społeczeństwa

somatycznego” zwróconego ku cielesności, otwartego na nią. Artyści chętnie

podejmują temat płciowości, fizjologii, a także transgresji ciała – ciała, które jest już nie tylko modelem dla sztuki, stało się również jej tworzywem

Ciało postrzegane i zapamiętywane jako ideał [niekoniecznie ideał piękna] zawsze stanowiło kontrast dla ciała realnego. Fotografia – mechaniczna reprodukcja obrazu przedmiotu – zmieniła nasze postrzeganie obrazu ciała. Oddalił się on od obrazu na płótnie lub posągu, nie jest czyjąś subiektywną kreacją lecz żywą istotą... Fotografia stała się narzędziem w polemice z ideałami nie tylko ciała, ale całej rzeczywistości, lecz z drugiej strony wymusiła inną ideologiczną penetrację życia ludzkiego. Poprzez wystawienie na światło dzienne tych momentów bytowych, które człowiek starał się wcześniej ukryć.

W przypadku mediów elektronicznych natomiast mówi się wręcz o zupełnie odmiennej ontologii obrazu cyfrowego, który jest graficzną reprezentacją danych. Modelowanie 3D sprzyja raczej ukazywaniu wektorowego ideału ciała niż reprodukowaniu konkretnego egzemplarza, z jego skomplikowaną fakturą ((filmie z dove)) kreowanie sztucznego wręcz nie możliwego do osiągnięcia wzoru ponosi za sobą katastrofalne skutki chociażby choroby cywilizacyjne anoreksja czy bulimia. Chodzi też o uprzedmiotowienie ciała jako towaru na sprzedaż.

Transgresja ciała

W dawnych kulturach ale także w czasach dzisiejszych ciało chętnie poddawano licznym modyfikacjom, na przykład dyscyplinowano je przy pomocy narzędzi ograniczających ruch i rozwój. Czasem chodziło o to, aby kogoś w ten sposób napiętnować, innym razem - by stworzyć dodatkowe źródło rozkoszy cielesnych. Często narzucane ciału ograniczenia stawały się modne i zaczynały tworzyć kanony wzorców estetycznych poprzez:

•modelowanie ciała (gimnastyka, joga, powiększanie sutków, wiązanie stóp, rozciąganie części ciała)
• krępowanie ciała (wiązanie, gorsetowanie, zakładanie pasów i ściskającego ubrania, sznurowanie)
• deprywacja sensoryczna (głodówka, skracanie czasu snu, działanie na zmęczenie, ograniczanie ruchów, izolowanie zmysłów w skrzyniach, klatkach, hełmach, workach)
• obciążanie ciała (noszenie ciężkich bransolet, naramienników, naszyjników, nakolanników, łańcuchów)
• penetracja ciała (biczowanie, kolczykowanie, nakłuwanie, tatuowanie, stosowanie madejowego łoża oraz drażniących środków chemicznych)
przykłady

Stopy, którym nie wolno rosnąć X wieku rozpowszechnił się wśród tancerek na dworze cesarskim w Chinach. Ich stopy przewiązywano przepaskami, dzięki którym stopy wyglądały, jakby były mniejsze. Spotkało się to z dużym uznaniem mężczyzn i w ciągu dwóch stuleci krępowanie stóp stało się powszechnie stosowanym procederem. Z upływem czasu doskonaliły się również techniki zmniejszania stóp.

Robiono tak z kilku powodów. Przede wszystkim z próżności - dawni Chińczycy uważali, że małe jest piękne. Duże stopy utożsamiali z przynależnością do niższych warstw społecznych, istniała więc prosta zależność między wielkością stopy a uznaniem, jakim mogła się cieszyć kobieta.

Uwięziona talia Już w starożytnej Grecji młodzi mężczyźni i kobiety prześcigali się w ściskaniu talii do granic możliwości. Uwięzione w gorsecie ciało zmieniało swoje proporcje - przy cienkiej talii uwypuklały się biodra i piersi. Skutkiem ubocznym "lepszej" sylwetki były poprzemieszczane organy wewnętrzne. Zrzucenie gorsetów stało się symbolem emancypacji płci pięknej. Ale emancypacja nie była jednak w stanie wykorzenić zwyczaju noszenia gorsetów, które, po wielu latach, znowu są modne!

Do triumfalnego powrotu gorsetów zapewne przyczyniła się plotka, jakoby ściskanie talii miało wzmacniać rozkosze zmysłowe. Otóż skrępowanie ciała powoduje jakoby odpływ krwi z tułowia i jej gromadzenie się w dolnej części ciała, co ma czynić kobiety bardziej podatnymi na bodźce zmysłowe.

Kobiety-żyrafy z wioski leżącej niedaleko granicy Birmy z Tajlandią. Im dłuższe mają szyje, tym bardziej są szanowane. Każdy nieuważny ruch głową grozi im złamaniem karku.

Miejsce mężczyzny

Analiza zdjęć w kolorowych magazynach i portretów namalowanych w ostatnich sześciu wiekach wykazała, że prawie 75% wizerunków mężczyzn koncentruje się na jego głowie lub samej twarzy. Wizerunki kobiet o wiele częściej koncentrują się na ciele

Wyeksponowanie twarzy powoduje, że fotografia bądź obraz dodaje w ten sposób osobie więcej inteligencji i ambicji, a niżeli komuś, kto ukazany jest w całości

. Fotografia męska to przede wszystkim „portret charakterystyczny” nie skupiający się na rodzie lecz opisujący postać, uwydatniający jego osobowość i cechy.