NOWY / NEW BLOG - http://olchowski.info

sobota, 8 grudnia 2007

Ostatnia ostoja matriarchatu

"(...) W meksykańskim mieście Juchitan od setek lat panuje matriarchat. Kobiety rządzą biznesem, córki traktuje się lepiej od synów, a tych czasem przekształca się w trzecią płeć: musche, bo tylko wtedy mogą przejąć interes po matce.

(...) Właśnie juchitańskie kobiety od wieków rządzą­ miastem. Nic dziwnego, że podobny do kobiety chce być niejeden tamtejszy facet. María José wcale nie musi przestać być biologicznym mężczyzną. Chce stać się kimś lepszym – musche (czytaj: musze). (...)

Nie jest jednak tak, że transwestytyzm wpaja się synom na siłę. Musche są w Juchitanie tak cenni i poważani, że decyzję o wybraniu tej drogi często podejmują sami chłopcy, nawet kiedy są już dorośli. – Musche to cała kultura. Wytwarzają nawet odrębny typ wzorów tkanin i wyrobów rzemieślniczych – wyjaśnia profesor Veronika Bennholdt‑Thomsen. – Dla matki musche to szczęście. Jednak gdy rodzi jej się chłopiec, często rodzina i sąsiedzi komentują: „Biedna, będziesz musiała się z nim ożenić”.

W tym mieście świat kręci się wokół dziewczynki. Kiedy się rodzi, rodzice przyjmują gratulacje. Gdy kończy 15 lat, wyprawiają jej huczną fiestę, zwaną quinceaera – z błogosławieństwem na mszy, tłumem gości na uczcie i orkiestrą mariachi przygrywającą do tańców. Natomiast kiedy córka dorasta, matka przekazuje jej najpierw cenną sztukę prowadzenia interesów, a potem rodzinny biznes.

Przetrwanie kultury matriarchalnej w jednej niewielkiej enklawie na południu Meksyku to ewenement. Rdzenna ludność regionu Oaxaca należy do plemienia Zapoteków, w którym kobiety odgrywały rolę dominującą. Patriarchalizm przyszedł wraz z kolonizacją, a mocne podwaliny pod niego położyła kultura wojowniczego plemienia Azteków. Jednak w morzu kultury maczo Juchitan przez wieki pozostał kobiecą wyspą.

– Badania archeologiczne dowodzą, że był nią od zawsze – mówi profesor Bennholdt‑Thomsen. – Nie ma w tym regionie olbrzymich religijnych budowli wskazujących na to, że Juchitan znajdował się pod silnym wpływem władzy centralnej i wierzeń, które niosła. Zachowały się za to bardzo liczne gliniane figurki bogini matki świadczące o odrębnym kulcie. Ten kult w postaci ogromnego szacunku do matki przetrwał do dziś – wyjaśnia.

Juchitańskie kobiety przez wieki broniły swojej pozycji. W XVI wieku stanęły na czele jednego z najsilniejszych powstań przeciwko władzom kolonialnym. Ale to nie siła militarna sprawiła, że rządzą miastem do dziś. Stało za nimi coś innego: handel.

Stutysięczny dziś Juchitan leżący na południowym wybrzeżu kraju w najwęższym jego odcinku jest skrzyżowaniem dwóch szlaków: łączącego Amerykę Północną z Południową i Meksyk wschodni z zachodnim.

Od wieków głowami rodzin, które trzymają kasę i ekonomiczne stery gospodarstwa, były kobiety. Większość mężczyzn uprawia ziemię i zajmuje się rybołówstwem. Kobiety zaś parają się handlem. Są właścicielkami sklepów, kantyn, hoteli i banków. To one królują na rozległym bazarze w sercu miasta, na którym równie ważne jak dobicie targu są spotkanie i wymiana informacji. Bazar jest społecznym centrum, gdzie wstęp mają prawie wyłącznie kobiety. Oprócz nich przychodzą tam tylko musches. Ci są dopuszczeni do kobiecych zawodów – mogą awansować w banku lub prowadzić sklepy. Prawie jak kobiety. (...)"

Joanna Woźniczko-Czeczott

http://przekroj.pl/index.php?option=com_content&task=view&id=3226&Itemid=61

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz